به گزارش دنیای اسرار به نقل از ایرنا، در سال های گذشته تداوم و پایداری آسیب های متعدد اجتماعی و در مواردی ظهور و بروز مشکلات جدید در این حیطه شرایط پرالتهابی را فراهم کرده و در این میان مصرف موادمخدر در بین جوانان آسیبی دیر پا، پردامنه و با تبعات فردی و اجتماعی بشمار می رود.
بر این اساس برغم سال ها مبارزه با عرضه موادمخدر و بهره گیری از روشهای علمی نوین به منظور کاهش مصرف و پیشگیری از آن، این آسیب اجتماعی به دلیل ماهیت پویا، زنده و تغییرپذیری که دارد کماکان به رشد خود ادامه داده است.
پژوهش های اخیر نشان می دهد مصرف مواد مخدر و محرک، بویژه انواع داروها از جمله قرص های ریتالین در بین گروههای فعال جامعه افزایش یافته، بویژه آنکه دانشجویان، این ماده را برای افزایش تمرکز و کاهش خواب آلودگی دربازه زمانی کوتاه و بلندمدت استفاده می کنند.
علی ۲۴ ساله که خود را دانشجو معرفی می کند در ارتباط با مصرف این قرص گفت: حفظ و سپردن حجم بالایی از مطالب به تمرکز فراوانی نیاز دارد، بخاطر همین از طریق یکی از دوستانم ریتالین مصرف می کنم، چون کارکرد مثبتی دارد.
رئیس مرکز تحقیقات سوء مصرف و وابستگی به مواد دانشگاه علوم بهزیستی وتوانبخشی تهران نیز بااشاره به اینکه در چند سال گذشته مصرف ریتالین بویژه بین دانشجویان افزایش یافته است، گفت: این دارو در درمان اختلال بیش فعالی کودکان مورد استفاده قرار می گیرد و مصرف نابجا و آسیب زای آن بدلیل خاصیت نشاط آوری و افزایش توجه و تمرکز آن است.
فرهاد طارمیان افزود: افزایش استرس روانی، دوری دانشجویان از محیط خانواده، الگوی نادرست مطالعه و یادگیری، اضطراب امتحان، بی انگیزگی تحصیلی ، مشکلات عاطفی و روانی و به تاخیر انداختن مطالعه دروس تا شب امتحان از جمله عللی است که دانشجو را به مصرف این دارو سوق می دهد.
وی اظهارداشت: در واقع می توان گفت دانشجویان با مصرف این نوع دارو قصد دارند با بیدار ماندن در طول شب تمرکز بیشتری در فراگیری مطالب درسی امتحان داشته باشند و نتایج بهتری نیز کسب کنند.
این روانشناس بالینی ادامه داد: مصرف خود سرانه این دارو چه بسا عوارضی از قبیل بی نظمی در کارکرد قلب، سردرد، سرگیجه، لرزش و پرش عضلات، بی اشتهایی و کاهش وزن، سوء ظن به دیگران و در مواردی توهم و هذیان گویی را بدنبال دارد.
وی خاطرنشان کرد: موضوع مهمی که باید توجه داشت انیکه ریتالین ماده ای اعتیاد آور بوده و مصرف آن زنگ خطر جدی به خصوص در میان دانش آموزان و دانشجویانی است که در فصل امتحانات به مصرف آن گرایش می یابند.
طارمیان افزود: استفاده مداوم این نوع دارو ترشح چندین برابر دوپامین در مغز را منجر شده و فرد مصرف کننده احساس شادی و نشاط بیش از حد می کند که در نتیجه بیش از گذشته به انجام دوباره این کار مجاب می شود.
وی یادآوری کرد: بجای استفاده از ریتالین و سایر مواد، برای نتیجه گیری بهتر در فعالیت ها و کارها، برنامه ریزی و اقدام هدفمند راه حل درست است.
رئیس مرکز تحقیقات سوء مصرف و وابستگی به مواد دانشگاه علوم بهزیستی وتوانبخشی تهران ادامه داد: این نوع دارو در داروخانه های طرف قرارداد، تحت نظارت جدی و کنترل دقیق معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در مقابل ارایه نسخه پزشک عرضه می شود.
این روانشناس بالینی ادامه داد: ریتالین و قرص هایی که به این نام به فروش می رسند به صورت قاچاق، خارج ازتوزیع شبکه دارویی کشور، در اختیار دانشجویان قرار می گیرد که لزوم نظارت های جدی در این بخش بیش از گذشته ضرورت دارد.
طارمیان افزود: پژوهش های انجام گرفته در بین دانشجویان دانشگاههای تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال ۹۱ نشان می دهد که ۱٫۳ درصد گروه هدف مطالعه شده، ریتالین مصرف کرده اند.
وی اظهار داشت: همین یافته ها نشان می دهد میزان مصرف مواد در بین دانشجویانی که در منزل مجردی، به تنهایی و یا با دوستان خود زندگی می کنند، بیشتراز دانشجویان خوابگاهی و دانشجویانی است که با والدین خود زندگی می کنند.
این روانشناس بالینی خاطر نشان کرد: مصرف مواد دیگر حشیش، گل، مشروبات الکلی ، هروئین، شیشه و ترمادول در دانشجویانی که در منزل مجردی سکونت دارند، بیش از ۲ گروه دیگر بوده و درواقع می توان گفت، ایمن ترین گروه دانشجویانی هستند که نزد والدین خود زندگی می کنند.

** مصرف ریتالین اعتیاد محسوب می شود
دبیر کمیته فرهنگی و پیشگیری مبارزه با مواد مخدر استان زنجان نیز ادامه داد: مصرف داروها و انواع قرص ها با تشخیص و نظر یک متخصص عوارض کمتری به دنبال داشته و در مقابل مصرف خود سرانه آن تبعات ناخوشایندی را به دنبال دارد.
یوسف بیانلو افزود: بر این اساس ریتالین استفاده پزشکی داشته و برای افراد خاص مورد استفاده قرار می گیرد و در این میان مصرف بی رویه یا خارج از عرف آن یک نوع اختلال و در واقع اعتیاد محسوب می شود.
وی بیان کرد: استفاده این نوع دارو طی ۲۰ سال گذشته در جهان از حالت استفاده پزشکی و روانپزشکی برای افراد نیازمند به استفاده نادرست و بی رویه، سوء مصرف آن در بین دانش آموزان و دانشجویان تبدیل شده که این روند در ایران از حدود ۱۰ سال گذشته آغاز شده است.
این جامعه شناس ادامه داد: متاسفانه بررسی ها نشان می دهد استفاده از این نوع دارو برای آرامش و تمرکز بهتر توسط دانشجویان و دانش آموزان در مواقع خاص و حتی به نادرست از سوی اطرافیان و دوستان که از دانش کافی برخوردار نیستند، مورد مصرف قرار می گیرد.
وی اظهار داشت: این گروههای هدف به این موضوع آگاه نیستند که مصرف ریتالین و داروهای مخدر صحیح نیست و مصرف خود سرانه آنها کارآیی و سیستم مغز را از به میزان قابل توجهی کاهش داده و حتی به اختلالات مغزی منجر می شود.
بیانلو افزود: استفاده طولانی مدت این ماده حتی تمرکز عادی زندگی فردی را با اختلال مواجه می کند و در این میان نبود اطلاعی رسانی صحیح یا دادن اطلاعات نادرست حتی تجویز این نوع دارو از سوی پزشک برای افراد خاص را نیز تحت الشعاع قرار می دهد.
وی بیان کرد: مصرف ریتالین در بین دانشجویان و دانش آموزان عوامل مختلفی دارد که در این میان عواملی از قبیل توقعات بالای خانواده ها، مشکلات اجتماعی و اقتصادی در گرایش گروههای هدف به این ماده تاثیر گذار است.
دبیر کمیته فرهنگی و پیشگیری مبارزه با مواد مخدر استان زنجان ادامه داد: مطالعات شیوع شناسی انجام گرفته در کشور نشان می دهد، میانگین مصرف انواع مواد مخدر (روانگردان ها و پیش سازی های مواد مخدر) در بین دانشجویان دانشگاههای مختلف از ۱٫۵ تا ۲٫۵ درصد متغیر اعلام شده است.
وی خاطر نشان کرد: همین آمار نشان می دهد مصرف ریتالین در بین دانشجویان دانشگاههای کشور بین ۶ تا هفت درصد اعلام شده که این میزان در استان زنجان اندکی از میانگین کشوری پایین تر است.
بیانلو افزود: در گذشته شیوع شناسی مصرف انواع مواد مخدر هر چند سال یکبار انجام می شد ولی به دلیل کسب اطلاعات دقیق تر این مهم هر سال انجام می شود.
وی خاطر نشان کرد: با انجام این کار شناخت مصرف کنندگان انواع مواد مخدر دقیق تر انجام شده و برنامه ریزی برای سطوح مختلف به جهت اقدامات پیشگیرانه با دقت بیشتری اعمال می شود.

**ریتالین فقط طبق نسخ پزشکی داده می شود
رئیس انجمن داروسازان استان زنجان نیز در این ارتباط گفت: ریتالین یا متیل فنیدات از مشتقات دسته آمفتامین ها بشمار می رود و برای درمان اختلالات رفتاری بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان، درمان افسردگی و اختلال خواب آلودگی تجویز و مصرف می شود.
مهدی بیگدلی افزود: در این بیماری ها پزشک بر اساس شرایط بیمار و روند بهبودی و تاثیرگذاری دارو می تواند چندین سال دارو درمانی را ادامه دهد.
وی بیان کرد: هم اکنون ۲ داروخانه دولتی و چند داروخانه خصوصی به عنوان داروخانه های معین برای توزیع ریتالین در کل استان تعیین شده است.
این دارو ساز ادامه داد: عرضه ریتالین طبق شرایط خاصی انجام و نظارت های جدی و مستمری در این بخش اعمال می شود.
این داروساز بیان کرد: بر این اساس برای گروههای هدف پرونده ای تشکیل می شود که در صورت مراجعات بعدی موارد طبق نسخ پزشک مورد بررسی قرار می گیرد.
بیگدلی افزود: بدلیل محدودیت در عرضه این نوع دارو، از سوی معاونت غذا و دارو نیز نسبت به بازرسی های لازم انجام می گیرد و در واقع می توان کنترل های جدی در این بخش اعمال می شود.
وی یادآوری کرد: متاسفانه امروزه بدلیل آگاهی نداشتن مصرف کنندگان و تبلیغات کاذب مصرف آن بین قشر دانشجو و حتی دانش آموزان رواج یافته است.
رئیس انجمن داروسازان استان زنجان ادامه داد: با توجه به عوارض داروی ریتالین ضرورت پیشگیری از سوء مصرف آن در قشر دانشجویان بیش از گذشته ضرورت دارد.
به گفته این دارو ساز، یکی از روشهای موثر پیشگیری از سوء مصرف ریتالین در جامعه آموزش صحیح و گسترده عموم مردم بویژه دانشجویان و دانش آموزان است، چرا که اغلب مصرف کنندگان از عوارض دارو مطلع نیستند.
وی خاطر نشان کرد: دانشجویان با مصرف مزمن نه تنها دچاراعتیاد به دارو می شوند بلکه علاوه بر عوارض روانی و جسمی کیفیت تحصیلی ، روابط اجتماعی و فعالیت های روزانه آنان نیز تحت الشعاع قرار می گیرد.