معلم باشید نه پلیس

دکتر سید محمد موسوی در سومین نشست از سلسله سمینارهای آموزشی خانه ارتباطات مطرح کرد:

معلم باشید نه پلیس

به گزارش دنیای اسرار:افکار عمومی برای نخستین بار در قرن هجدهم میلادی معنا و مفهوم امروز خود را به دست آورد. برای نخستین بار سیسرون سیاستمدار رومی که در سال ۵۱ قبل از میلاد مسیح در سیسیل اقامت داشت از دوست خود خواست وی را در آنچه در شهر می گذرد در جریان قرار دهد. ماکیاولی در قرن پانزدهم در کتاب شهریار توجه به افکار عمومی را در خصوص هنر تصاحب قدرت و حفظ آن مطرح کرد. اما اختراع چاپ و پیدایش پروتستان ها در قرن شانزدهم توجه به افکار عمومی را افزایش داد. به طور مستقیم افکار عمومی اختراع دموکرات های پارلمانی جدید است. این سخنان آغازین دکتر سید محمد موسوی در سومین دوره از سلسله سمینارهای آموزشی خانه ارتباطات استان اصفهان است.سالن پر بود و عده ای از سر علاقه شرکت کردند و عده ای هم روابط عمومی سازمان ها را به عهده دارند و وقت گذاشتند تا در جلسه ای رایگان از چند وچون روابط عمومی با تدریس مدرس و پژوهشگر علوم ارتباط اجتماعی و روزتامه نگاری آگاه شوند. دکتر موسوی نگاهی به پرده ای می اندازد که سرفصل های مطالب در روشنای صفحه نمایان است. او ابداع مفهوم افکار عمومی را به روسو نسبت می دهد و سه عامل رشد و نمو افکار عمومی را در مطبوعات، کلام چاپ شده و مردان سیاستمدار معرفی می کند.

حالا موسوی پای سوال مهمی به میان می کشد که  افکار به چه معناست؟ عده ای از حضار زمزمه ای می کنند و او توضیح می دهد که افکار در اصل به معنای نظر بوده است و از گابریل تارد می گوید که بنیانگذار افکار عمومی علمی است که از پیدایش عموم در جامعه های معاصر سخن می گوید و آن را به عنوان نوع مثبت تجمع در برابر توده که با عمل خشونت بار و نسنجیده مشخص می گردد توصیف می کند. اما در تعریف تارد توده به چه معناست؟ این پرسشی است که موسوی از حضار می پرسد و تصریح می کند که توده تجمعی را گویند که از نظر مکانی مشخص است و از ترکیب افراد با ذهنیت و احساس واحدی تشکیل شده است. و تفاوتش با عامه که از افراد ناشناس و گسترده ای تشکیل شده است که ممکن است به محیط های اجتماعی مختلف تعلق داشته باشند را می شکافد تا به واژه «همگان» برسد که جمع نامجاوری که در اثر نفوذ رسانه ها احساسات، رفتار و واکنش های مشترکی نشان می دهند تعریف می شود.

دختری که روسری مشکی بر سردارد و خودش را به زحمت در صندلی کوچک طبقه دوم بیمه ساختمان بیمه پاسارگاد جا داده تعریف دکتر موسوی از  روابط عمومی را با خودکار قرمز و درشت در دفترش می نویسد: «بخشی از وظایف مدیریت سازمان وعملی ممتد، مداوم و طرح ریزی شده است که از طریق آن افراد و سازمان ها می کوشند تا تفاهم و پشتیبانی کسانی را که با آنان سرو کار دارند به دست آورند.»

اما موسوی علم و دانش، فعالیت مبتنی بر تحقیق، هنر، وسیله تغییر در افکار عمومی و  وسیله ایجاد ارتباط اقناعی را ویژگی های روابط عمومی معرفی می کند و ادامه می دهد: کلیدواژه های تعمدی، برنامه ریزی شده، عملکرد، منفعت عموم، ارتباط دوطرفه و وظیفه مدیریتی در روابط عمومی مطرح هستند. حالا پرسش اصلی اینجاست آیا این کلید واژه ها در روابط عمومی سازمان های ما زنده است؟ حضار به فکر فرو می روند.

وقت استراحت می شود. به یکباره سکوت جلسه به همهمه تبدیل می شود. عده ای پاسخ تماس های نداده را می دهند و عده ای هم لیوان ها را از شربت پر می کنند و مشغول صحبت می شوند.

موسوی لیوان شیشه ای مخروطی شکل را که نیمه پر از آب است به حضار تعارف می کند و بر لبه میز می گذارد و می گوید: «روابط عمومی فرایند است»

او این بار به سراغ تخته وایت برد می رود. ماژیک جان ندارداما رگه های کمرنگ قرمز از اختصار (ریس)”Race”  که اولین با توسط”جان مارتسون” مطرح شد بر سفیدی تخته نقش می بندد. سرنامی که به تحقیق، عمل،ارتباطات و ارزیابی اشاره دارد و ماهیت روابط عمومی را نشان می دهد.

این پژوهشگر و مدرس دانشگاه به ۶ اصل طلایی روابط عمومی نقبی می زند و از حضار می خواهد این اصول را به صورت منشور سازمانی همواره در نظر بگیرند. اصولی که بر گفتن واقعیت، عمل کردن، خوب گوش دادن، مدیریت کردن برای فردا و وابسته کردن همه سازمان به روابط عمومی و مهم تر از همه اخلاق پایبند است.

موسوی این بار پای مخاطب را به میان می کشد او می خواهد بداند که مخاطب روابط عمومی آیا باید خاص باشد یا عام و در نهایت این پاسخ را می دهدکه «مخاطب کسی است که در انتهای فرایند ارسال پیام قرار می گیرد.»

اما او ویژگی هایی را هم برای این مخاطب بازتعریف می کند و می گوید: الوین تافلر مهارت های ارتباطی، نگرش، دانش، نظام های اجتماعی و فرهنگ را در ارتباط با مخاطب مهم می دانست.

این دانش آموخته علوم ارتباط اجتماعی و روزنامه نگاری می خواهد ویژگی های شخصیتی روابط عمومی هارا معرفی کند. مردی که پیراهن چهارخانه ریز سفید و آبیبر تن دارد گوشی همراهش را جلوی پرده می گیرد تا ویژگی های حس خوب شوخ طبعی، خوش بینی، دوستانه، راحت ارتباط برقرار کردن، راحت صحبت کردن، ناامید نشدن، مشوق بودن، ظاهری آراسته و مبادی آداب، از عهده نقش برآمدن، خلاق بودن، درک دیگران و مهارت کلامی داشتن را عکس بگیرد و در خودش واکاوی کند.

موسوی به روابط عمومی الکترونیک می رسد و می گوید: روابط عمومی دیجیتال یا الکترونیک صرفا مسلح شدن به تکنولوژی نیست بلکه مدیریت مشکلات مخاطبان است. در روابط عمومی الکترونیک نباید کنش با هدف اشتباه گرفته شود. بلکه ایجاد یک سایت ممکن است تنها باعث بزرگ شدن روابط عمومی سنتی شود. آنچه مهم است میزان تعامل با مشتریان است.

او به ویژگی های عصر ارتباطات نیم نگاهی می اندازد و ادامه می دهد: عدم تمرکز، مهم بودن افکار عمومی، شکل گیری تشکل های سیاسی و تخصصی رسانه ای، رسانه های دوسویه، رفتن به سمت مجهولات بیشتر و جهانی سازی و جهانی شدن از چالش های روابط عمومی این دوره است.

موسوی بر وظایف روابط عمومی که عبارتند از بسترسازی، برجسته سازی، فرهنگ سازی، اعتماد سازی، سخنگویی، نفوذ در افکار عمومی، اطلاع رسانی و تبلیغ وترغیب صحه می گذارد و از شرکت کنندگان که در گرمای دوشنبه ۱۴ مردادماه سه ساعت رادر سمینار«روابط عمومی نوین» خانه ارتباطات گذراندند می خواهد به این جمله عمیقافکر کنند که «روابط عمومی جاسوس نیست، بازرس نیست، حراست نیست و ……معلم باشید نه پلیس»