شهروندی؛ از کلاس تا خانه

شهروندی؛ از کلاس تا خانه

گزارشی از اختتامیه نخستین شهرواره آموزش مهارت‌های شهروندی در اصفهان
به گزارش دنیای اسرار ، مریم یراقی – خبرنگار و عضو شورای اجرایی انجمن معلمان علوم اجتماعی و اقتصاد:
در دنیای امروز که پیچیدگی‌های اجتماعی و شهری هر روز بیشتر می‌شود، آموزش مهارت‌های شهروندی دیگر یک گزینه نیست؛ ضرورتی بنیادین است.

با همین رویکرد، نخستین «شهرواره تمرین مهارت‌های شهروندی» با مشارکت اداره توسعه فرهنگ شهروندی شهرداری اصفهان، اداره‌کل آموزش‌وپرورش استان و انجمن معلمان علوم اجتماعی و اقتصاد برگزار شد؛ رویدادی که تلاش داشت مفاهیم شهروندی را از صفحات کتاب، به زیست روزمره دانش‌آموزان، معلمان و خانواده‌ها بیاورد.
اهداف شهرواره؛ از محتوا تا کنش
این شهرواره با هدف تقویت فرهنگ شهروندی از طریق تجربه‌های عملی، افزایش انگیزه برای یادگیری مهارت‌ها و کاربردی‌کردن کتاب‌هایی همچون «کلاس شهر» و «سبک زندگی و آداب شهروندی»، برای دانش‌آموزان ابتدایی طراحی و اجرا شد.
در این مسیر، آموزش‌وپرورش تنها به نقش توزیع‌کننده محتوا بسنده نکرد، بلکه با نگاهی راهبردی، ظرفیت‌های خود را برای تبدیل آموزش به کنش شهروندی به‌کار گرفت. بر همین اساس، پیشنهاد می‌شود تجربه‌های موفق این رویداد، در قالب دوره‌های ضمن‌خدمت به معلمان منتقل و استمرار آن در مقاطع تحصیلی مختلف، نهادینه شود.
از سوی دیگر، اداره توسعه فرهنگ شهروندی شهرداری اصفهان نیز به‌عنوان بازوی اجرایی، نقشی کلیدی در طراحی محتوا، برنامه‌ریزی آموزشی، تبلیغات و اجرای شهرواره ایفا کرد. مشارکت فعال انجمن معلمان علوم اجتماعی و اقتصاد نیز، بستری برای توانمندسازی معلمان و تبادل تجربه‌های آموزشی فراهم آورد.
جزئیات مسابقه؛ از مشارکت تا ارزیابی
شهرواره در دو گروه پایه‌ای برگزار شد:

پایه اول ابتدایی: با محوریت موضوعاتی مانند حمل‌ونقل، ترافیک، پسماند و بازیافت
پایه ششم ابتدایی: با موضوعاتی همچون مشارکت اجتماعی، محیط‌زیست و مدیریت پسماند
دانش‌آموزان آثار خود را در قالب نقاشی، عکس، فیلم و نمایش ارسال کردند. معلمان نیز با ارسال روش‌های تدریس خلاق و تولید محتوای آموزشی، در بخش معلمان مشارکت داشتند.
معیارهای داوری شامل خلاقیت، ارتباط با مفاهیم آموزشی، مشارکت فعال دانش‌آموزان و رعایت شئونات فرهنگی و اسلامی بود. آثار برگزیده برای انتشار در فضای مجازی و استفاده در برنامه‌های آموزشی شهرداری انتخاب شدند.
استقبالی فراتر از انتظار؛ آمار مشارکت
نخستین شهرواره تمرین مهارت‌های شهروندی با استقبال گسترده‌ای روبه‌رو شد. مجموعاً ۲۲۸۳ اثر به دبیرخانه این رویداد ارسال شد که از این تعداد، ۱۸۹۷ اثر در قالب عکس و ۳۸۶ اثر در قالب فیلم ثبت و دریافت گردید.

در بخش پایه اول ابتدایی، تفکیک آثار بر اساس نواحی آموزش‌وپرورش شهر اصفهان به شرح زیر است:
ناحیه عکس فیلم مجموع
ناحیه ۱         ۱۳۵ ۲۳ ۱۵۸
ناحیه ۲        ۲۷۴ ۲۱ ۲۸۵
ناحیه ۳        ۱۳۴ ۲۶ ۱۶۰
ناحیه ۴        ۵۹ ۱۶ ۷۵
ناحیه ۵       ۱۸۲ ۳۲ ۲۱۴
ناحیه ۶       ۱۲۸ ۹ ۱۳۷
این آمار نه‌تنها بیانگر مشارکت کم‌نظیر دانش‌آموزان و معلمان است، بلکه حکایت از نفوذ تدریجی مفاهیم شهروندی در اقلیم آموزش رسمی دارد.
پیامدها و بازخوردها
شهرواره، نتایج ارزشمندی در پی داشت:
تقویت مهارت‌های زندگی در میان دانش‌آموزان
افزایش مشارکت والدین در فرایند آموزش
ارتقای توانمندی معلمان در طراحی فعالیت‌های خلاق
ایجاد تعامل سازنده میان شهرداری و آموزش‌وپرورش
جوایز و انگیزه‌بخشی
برای آثار برتر، جوایز متنوعی همچون وجه نقد، تبلت، اسکوتر برقی و فلش مموری در نظر گرفته شد که نقش موثری در ترغیب دانش‌آموزان و خانواده‌ها داشت.
سخن پایانی
این شهرواره، تبلوری از «تمرین عملی شهروندی» بود؛ گامی به‌سوی آنکه مفهوم شهروند بودن از شعارهای کلاسی فراتر رفته و در رفتارهای روزمره نهادینه شود. تجربه‌ای که نشان داد، تربیت شهروند مسئول و مشارکت‌جو، از خانه و مدرسه آغاز می‌شوداز همین امروز.