گزینش صحیح واژگان، ایجاز و ایجاد شوک در مخاطب، داستانک ها را جذاب و اثربخش می کند

دبیر نخستین جشنواره ملی داستان کوتاه کوتاه «ذکر خیر» عنوان کرد:

داستانک، قالبی مناسب برای انتشار مفاهیم ارزشی در فضای مجازی است

گزینش صحیح واژگان، ایجاز و ایجاد شوک در مخاطب، داستانک ها را جذاب و اثربخش می کند

دبیر نخستین جشنواره ملی داستان کوتاه کوتاه «ذکر خیر» گفت: داستانک ها به دلیل برخورداری از ایجاز و حجم اندک، با زندگی امروز انسانها تطابق کامل داشته و قالبی مناسب برای انتقال مفاهیم ارزشی در فضای مجازی به شمار می روند.

به گزارش دنیای اسرار، محمد حسن مردانی، گذر از زندگی سنتی به جامعه صنعتی، شتاب در انجام فعالیت های روزانه و وقت و حوصله اندک مخاطبان را از جمله عواملی برشمرد که موجب می شود داستانک ها در مقایسه با سایر قالب های ادبی، اقبال بیشتری برای انتشار در شبکه های اجتماعی داشته و مورد توجه و مطالعه اقشار مختلف قرار بگیرند.

وی گزینش صحیح واژگان را یکی از شاخصه های مهم در نگارش داستان کوتاهِ کوتاه برشمرد و افزود: داستان کوتاهِ کوتاه یا داستانک، همانطور که از نامش برمی‌آید، قالبی بسیار کوتاه است که با تعداد محدودی از کلمات و عبارات نوشته می‌شود و با همین کلمات مختصر تلاش می‌کند موقعیتی خلق کند، شخصیتی بسازد یا گفتگویی ترتیب دهد لذا طرح اصلی داستانک از رهگذر همین کلمات محدود، در ذهن مخاطب شکل می‌گیرد و انتخاب واژگان درست و چینش دقیق آنها در کنار هم، در این گونه ادبی، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

دبیر نخستین جشنواره ملی داستان کوتاه کوتاه «ذکر خیر» با بیان اینکه داستانک‌نویسان ماهر وکارآزموده، گاه با انتخاب کلمات موثر، چندین سطر را تنها در یک جمله، بیان می‌کنند،تصریح کرد: در دهه ‌۱۹۶۰ میلادی،جنبش مینیمالیسم در بیشتر هنرها از موسیقی و ادبیات گرفته تا نقاشی و هنرهای تجسمی،راه پیدا کرد و در ادبیات داستانی نیز داستان کوتاه کوتاه، جای خود را به عنوان یک جریان گشود که در اصطلاح، به آن داستان مینیمال یا داستانک می‌گویند.

وی خلق داستان‌های مینیمال را در واقع نوعی واکنش نسبت به جامعه‌ مدرن و صنعتی امروز ذکر نمود واظهار داشت: کوچک‌ سازی محصولات، سرعت بالای انتقال مفهوم، کمبود وقت و حوصله مخاطب، قابلیت نشر گسترده در فضای مجازی و… از جمله ضروریات جهان امروز است، به همین دلیل، داستانک این روزها به یکی از پرطرفدارترین اقسام ادبیات داستانی تبدیل شده است.

مردانی، آشکارترین ویژگی‌ داستان‌های کوتاه کوتاه یا آثار مینیمالیستی را فشردگی کلام، ایجاز، کم‌حرفی و صراحت و برهنگی واژگان عنوان نمود و خاطرنشان کرد: امروزه این نوع داستان‌ها با عنوان Flash Fiction در ادبیات جهان، رونق فراوانی یافته اما خیلی قبل‌‌تر از این نیز، کسانی مانند کافکا، داستان‌های کوتاه کوتاه می‌نوشته‌اند. همچنین از مهم‌ترین نویسندگانی که داستانک‌های بسیار نوشته‌اند، می‌توان به آنتوان چخوف، ادگار آلن پو، ارنست همینگوی و اُ. هنری اشاره کرد.

دبیر نخستین جشنواره ملی داستان کوتاه کوتاه «ذکر خیر» نویسندگانی همچون صادق هدایت، صادق چوبک و ابراهیم گلستان را از جمله افرادی برشمرد که داستانک می نگاشته اند و تاکید نمود: سابقه نگارش قالب‌های بسیار کوتاه داستانی در حوزه ادبیات فارسی، به هنرنمایی بزرگانی چون سعدی شیرازی در کتاب گلستان و پیشتر از آن، بازمی‌گردد که البته با ساختار داستانی امروز، تفاوت‌های آشکاری دارد.

وی یکی از ویژگی‌های مهم ادبی در نوشتن داستانک را ایجاز و اختصار در نثر داستان، شخصیت‌پردازی، حادثه‌پردازی و… ذکر نمود و گفت: برخی از منتقدین ادبی، داشتن طرح ساده، زمان و مکان محدود، حادثه‌ای مختصر و شخصیت‌های ساده و به دور از پیچیدگی را از ویژگی‌های مهم داستانک عنوان کرده‌اند.

مردانی ادامه داد: داستانک‌ها معمولاً شروعی بی‌مقدمه و پایانی غافلگیرکننده دارند و تأویل‌ پذیری، ابهام، پایان باز و گسترده در آنها، متداول است.

دبیر نخستین جشنواره ملی داستان کوتاه کوتاه «ذکر خیر»، محدودیت حجم ، پیرنگ ساده و کوتاه و زمان و مکان محدود را از مهم‌ترین ویژگی‌ داستانک‌ها دانست و تصریح کرد: از دیگر ویژگی های این قالب ادبی می توان به روایت در زمان حال، پرداختن به واقعه‌ای بیرونی، انتخاب لحظه‌ درست وقوع حادثه، درون‌مایه‌های کلی و جهان‌ شمول، شخصیت‌های ساده و غیر پیچیده، نثر مختصر، تمیز و شفاف و گفت‌وگوهای کاربردی و کوتاه اشاره نمود.

وی تدارک دیدن ضربه آخر اثربخش و حیرت برانگیز را یکی از عوامل جذاب در داستان کوتاه کوتاه برشمرد و اظهار داشت: در داستان‌‌های کوتاه و بلند، تفکیک بخش‌ها و اجزای مختلف داستانی از یکدیگر، با سهولت بیشتری امکان‌پذیر است اما در داستانک‌ها، به دلیل اختصار و فشردگی متن، گاهی مرز نقطه‌ی اوج و گره‌گشایی، بسیار به هم نزدیک شده و در هم ادغام می‌شوند.

مردانی ادامه داد: در نقطه پایانی داستانک ها، ضرباهنگ و کشمکشی که در طول روایت جاری بوده، به اوج خود می‌رسد و در قالب یک ضربه پایانی، جلوه‌گر می‌شود، جایی که ما با حقیقت ماجرا روبه‌رو می‌شویم و در شوک و حیرت فرو می‌رویم.

وی افزود: حال و هوای داستانک‌ها به دلیل ایجاز، فشردگی، غافلگیری و ابهام شدید، معمولاً اضطراب‌آمیز، پراز تنش، وهمناک و گاهی ترسناک است و مخاطب در نقطه پایانی، ناگهان با ضربه‌ای کاری و شوکه‌کننده مواجه می‌شود و همین باعث می‌شود تصویری که داستانک‌ها ارائه می‌کنند، تا مدت‌ها در ذهن مخاطب ماندگار شود.

دبیر نخستین جشنواره ملی داستان کوتاه کوتاه «ذکر خیر»، داستان «برق آسا» را یکی از انواع داستان کوتاه کوتاه یا داستانک ذکر نمود که عموما بین ۲۵۰ تا ۷۵۰ واژه دارد و در فرصتی کوتاه، با استفاده از صنعت ایجاز، نوشته می‌شود.

وی گفت: داستان برق آسا، همانند جرقه‌ی از یک رعد و برق، لحظه ای از زندگی را به تصویر می‌کشد اما در پس آن، آسمانی از معانی عمیق‌تر وجود دارد و تحلیل روان‌شناختی انسان، موضوعی است که در بسیاری از نمونه‌های این گونه‌ داستانی اتفاق می‌افتد.

مردانی تصریح کرد: متخصصان حوزه ادبیات معتقدند، داستان برق آسا، گاهی مثل خلاصه‌ای از یک پرونده روان‌شناسی است که ویژگی‌های خلقی فرد، جریان و محتوای تفکر و عواطف انسانی او را به شکلی بسیار فشرده، پیش روی خواننده قرار می‌دهد از این رو داستانک های بسیاری را می توان سراغ گرفت که به رغم حجم اندک خود، مفاهیم عمیق روحی را به تصویر کشیده اند.

وی برگزاری نخستین جشنواره ملی داستان کوتاه کوتاه «ذکر خیر» را تلاشی برای نگارش داستانک های اثربخش با محوریت اقدامات خیرخواهانه در حوزه بهداشت و درمان کشور برشمرد و اظهار داشت: مشارکت گسترده اهالی قلم و داستان نویسان در این رخداد ادبی موجب می شود، آثاری ماندگار و درخشان خلق شده و تا سال های متمادی برای ارتقای فرهنگ بهداشت و سلامت جامعه مورد بهره برداری قرار بگیرد.

دبیر نخستین جشنواره ملی داستان کوتاه کوتاه «ذکر خیر» پایگاه اطلاع رسانی مجمع خیرین بهداشت و سلامت استان اصفهان، مزین به نام امام هادی علیه السلام به آدرس www.emhad.ir و صفحه اینستاگرام جشنواره به آدرس @zekrekheirfestival را راه های ارتباطی برای دریافت فراخوان این رخداد ادبی ذکر نمود و یادآور شد: علاوه بر اعطای هدایای ارزنده به برگزیدگان این رخداد ادبی، آثار منتخب جشنواره نیز با ذکر نام نگارنده در قالب های متنوع رسانه ای، منتشر خواهد شد.

مردانی شعار این رخداد ملی را عبارت «در کار خیر، قلم بگذاریم» عنوان نمود و ابراز امیدواری کرد: اهالی قلم و ادبیات با مشارکت گسترده در این رخداد ادبی می توانند به عنوان اعضای هوشیار و همیشه فعال جامعه، در کنار کادر درمان و مدافعان سلامت، قلم به دست گرفته و هنر خویش را در مسیر سلامت عمومی جامعه متجلی سازند.

گفتنی است، نخستین جشنواره ملی داستان کوتاه کوتاه «ذکر خیر» به همت مجمع خیرین بهداشت و سلامت استان اصفهان مزین به نام امام هادی علیه السلام، در شهر اصفهان برگزار می شود.